دستگاههای ارتودنسی متحرک یکی از محبوبترین روشهای اصلاح ترتیب دندانها و فکها هستند که به دلیل راحتی و قابلیت جابجایی، طرفداران زیادی دارند. این دستگاهها بهصورت اختصاصی برای هر فرد ساخته میشوند و میتوانند به بهبود لبخند، عملکرد فک و سلامت دهان کمک کنند. در این مقاله از لابراتوار پروتزهای دندانی اسپید، همهچیز درباره ارتودنسی متحرک، انواع، مزایا، معایب و نکات مراقبتی را بررسی میکنیم.
روی موضوع مد نظر خود کلیک کنید.
Toggleدستگاه ارتودنسی متحرک (Removable orthodontics)، از آن دسته ارتودنسی ها هستند که به دندان نمی چسبند، بنابراین هر زمان فرد بخواهد می تواند آن ها را از دهان خود خارج کند. ارتودنسی های متحرک متناسب با دندان های شما و منحصرا برای شما ساخته می شوند.
دستگاههای متحرک ارتودنسی یکی از روشهای درمانی برای اصلاح و تنظیم ترتیب دندانها و فکها است که معمولاً در مواردی مانند اصلاح اختلالات در ترتیب دندانها، اصلاح تغییرات در نمایش لبخند و بهبود عملکرد جهتدهی فکها به کار میرود. این دستگاهها از قابلیت تنظیم پذیری برخوردار هستند و برای هر فرد به شکلی خاص ساخته میشوند.
چرا ارتودنسی متحرک انتخاب کنیم؟
راحتی در استفاده: امکان خارج کردن دستگاه هنگام غذا خوردن یا تمیز کردن.
ظاهر زیبا: کمتر از ارتودنسی ثابت در دهان مشخص است.
هزینه مناسب: معمولاً ارزانتر از سایر روشهای ارتودنسی.
انواع دستگاه های ارتودنسی متحرک
به طور کلی به دو گروه تقسیم می شوند که گروه اول برای حرکات ساده دندان مناسب است. گروه دوم دستگاه ارتودنسی متحرک برای تنظیم کردن فک (فک پایین و فک بالا) مناسب است.
در زیر، به برخی از دستگاههای متحرک ارتودنسی اشاره شده است:
اپاراتور های ریمووبل (قابل جابجایی)
این دستگاهها به شکل دستکش یا آلاینر (مانند Invisalign) هستند و امکان جابجایی و تنظیم دندانها را فراهم میکنند. آنها قابلیت تنظیم و تغییر فرم دارند و به طور مداوم توسط فرد قابل خارج و نصب هستند.
اپاراتور های هیدرولیکی
این دستگاهها از قوانین هیدرولیکی برای تنظیم ترتیب دندانها و فکها استفاده میکنند. آنها از فشار آب برای ایجاد فشار بر دندانها و تنظیم ترتیب آنها استفاده میکنند.
اپاراتور های فانکشنال
این دستگاهها برای اصلاح اختلالات در ترتیب دندانها و همچنین تنظیم فکها و مفصل فکی استفاده میشوند. آنها معمولاً از بلوکها، اسپرینگها و وسایل دیگر برای ایجاد فشار و تغییر در دندانها و فکها استفاده میکنند.
اپاراتورهای تمرینی (کاورهای خاص)
این دستگاهها معمولاً برای تقویت عضلات دهان و فکها و همچنین افزایش کارایی در جهتدهی فکها استفاده میشوند. آنها معمولاً شبیه به کفشهای مخصوص ورزشی یا دهانی هستند که باید در طول روز به مدت مشخصی استفاده شوند.
این دستگاهها بسته به نیازهای هر فرد و توصیههای دندانپزشک مورد استفاده قرار میگیرند و ممکن است برای هر فرد متفاوت باشند. همچنین، نیاز به تغییرات و تنظیمات مداومی دارند تا به نتایج مطلوب برسید.
مزایای دستگاه های متحرک ارتودنسی
استفاده از دستگاه های متحرک در دندانپزشکی به طور قابل توجهی از گذشته محدود تر است، با این حال مزایایی دارد که در ادامه به آن ها پرداخته می شود:
- این امکان برای شما وجود دارد که این دستگاه های متحرک را برای تمیز کردن از دهان خود خارج کنید.
- نصب کردن آن ها از دستگاه های ارتودنسی ثابت راحت تر است.
- در صورتی که درد دارید و یا در شرایطی هستید که بهتر است در دهانتان نباشد، می توانید به راحتی آن ها را خارج کنید.
- از دیگر مزایای استفاده از دستگاه های ارتودنسی و یکی از مهم ترین مزایا این است که در ظاهر شما زیاد مشخص نیستند.
- نصب و استفاده از این نوع ارتودنسی راحت است و یک دنداپزشک با کمترین تجربه هم می تواند این کار را انجام دهد.
- ساخت دستگاه های ارتودنسی متحرک نسبت به دستگاه های ارتودنسی ثابت زمان کمتری نیاز دارد.
- این نوع از ارتودنسی ها قیمت مناسب تری نسبت به بقیه انواع دستگاه های ارتودنسی دارند.
- دستگاه های ارتودنسی متحرک این توانایی را دارند که مال اکلوژن های خفیف را اصلاح کنند.
مال اکلوژن
اکلوژن مالوکلوژن مشکلاتی هستند که با ترتیب نامناسب دندانها و/یا فکها و همچنین نامتناسبی روابط بین دندانها، مفاصل فکی و عضلات مخصوصاً در زمان جوانی شروع به شکلگیری میکنند. این مشکلات ممکن است در زمان رشد و توسعه فکها و دندانها ایجاد شود و در برخی از موارد، اگر بهطور صحیح درمان نشوند، ممکن است به مشکلات جدی تری منجر شوند.
انواع مال اکلوژن
مالوکلوژنها میتوانند به صورتهای مختلفی ظاهر شوند، از جمله:
پروگناتیسم
در این مورد، فک فوقانی به جلوی فک پایینی فرورفته است، که باعث بروز یک پروتروز (جلوبرویی) محسوب میشود.
رتروگناتیسم
در این مورد، فک فوقانی به عقب نسبت به فک پایینی فرو میآید.
مالوکلوژن مخلوط
موقعیتهای مختلفی از دندانها و فکها با یکدیگر ترکیب شده است که میتواند نتیجهای از پروتروز، رتروگناتیسم، یا دیگر مشکلات مشابه باشد.
اشکال مختلف دیگر مالوکلوژن
این شامل مواردی مانند جابجایی نامناسب دندانها، توقف نامناسب رشد فکها و غیره میشود.
مالوکلوژنها ممکن است منجر به مشکلاتی مانند مشکلات خوردن، گفتار، درد مفاصل فکی و حتی مشکلات تنفسی شوند. برای درمان مالوکلوژنها، به طور معمول از روشهای ارتودنسی مانند دستگاههای زیبومتریک و بریسلینگ (بریج ها) استفاده میشود. در مواردی که مشکلات جدیتری وجود دارد، ممکن است به جراحی فکی نیاز باشد.
سطوح ارتودنسی متحرک
ارتودنسی های متحرک، برای اعمال نیرو به دندان ها توسط پیچ های فنری و سایر اجزای مکانیکی، طراحی شده اند.
توجه داشته باشید که این نوع از ارتودنسی ها می توانند به عنوان مکملی برای درمان های پیچیده تر و برای افزایش اثر دستگاه های ارتودنسی ثابت استفاده شوند.
محدودیت های استفاده از دستگاه های ارتودنسی متحرک
متخصص ارتودنسی با توجه به بدشکلی دندان ها و فک ها، بهترین دستگاهی را که برای شما مناسب است به شما پیشنهاد می دهند. برخی از مال اکلوژن های خفیف تر به کمک دستگاه های ارتودنسی متحرک قابل درمان هستند، اما سایر مال اکلوژن های شدید تر برای درمان به دستگاه های ثابت نیاز دارند.
- در استفاده از دستگاه های ارتودنسی متحرک محدودیت هایی وجود دارد.
- Removable orthodontics برای مال اکلوژن های ساده و خفیف قابل استفاده هستند.
- دستگاه های ارتودنسی متحرک این توانایی را ندارند که چرخش های متعدد دندان ها را اصلاح کنند.
- این احتمال وجود دارد که برخی بیماران به دلایل مختلف مثل عادت نداشتن، ارتودنسی های متحرک را از دهان خود خارج کنند و درمان به نتیجه مطلوب نرسد.
- دستگاه های متحرک ارتودنسی فک پایین کمی آزار دهنده هستند و فرد برای عادت به آن ها نیاز به زمان دارد.
معایب استفاده از دستگاه های ارتودنسی
استفاده از دستگاههای ارتودنسی متحرک میتواند برخی محدودیتها و مشکلات را به همراه داشته باشد که شامل موارد زیر میشود:
- عدم پایبندی به دستورات: برای به دست آوردن نتایج بهتر، باید به دقت به دستورات و نکات استفاده از دستگاه ارتودنسی متحرک توسط دندانپزشک خود پایبند باشید. عدم پایبندی به دستورات ممکن است باعث تأخیر در بهبود و اصلاح مشکلات دندانی شود.
- عدم رفع مشکلات پیچیده: در برخی موارد، مشکلات دندانی پیچیدهتری ممکن است نیازمند روشهای درمانی دیگری باشند که دستگاههای ارتودنسی متحرک نمیتوانند آنها را به طور کامل رفع کنند.
- نیاز به مراقبت و تمیزی: استفاده از دستگاههای ارتودنسی متحرک نیازمند مراقبت و تمیزی دقیق است. عدم تمیزی میتواند باعث ایجاد عفونتها و مشکلات دیگر در دهان شود.
- تأثیر بر گفتار و صدا: در ابتدا، ممکن است به دلیل وجود دستگاه در دهان، صدای گفتار شما تغییر کند. این مشکل با گذشت زمان و تطبیق دهان با دستگاه ارتودنسی کمتر میشود.
- تأثیر بر رژیم غذایی: در برخی موارد، استفاده از دستگاههای ارتودنسی متحرک ممکن است منجر به محدودیتهایی در رژیم غذایی شما شود، به خصوص اگر دستگاه در طول وعدههای غذایی باید خارج شود.
- عدم راحتی: در زمان اولیه استفاده از دستگاه ارتودنسی متحرک، ممکن است احساس عدم راحتی و تنفس ناهمواری را تجربه کنید. این مشکل با گذشت زمان و تطبیق دهان با دستگاه بهبود مییابد.
بهتر است با دندانپزشک خود در مورد محدودیتها و راهکارهای مربوط به استفاده از دستگاه ارتودنسی متحرک مشورت کنید تا بهترین راهکار برای شما را انتخاب کنید.
نحوه مراقبت از دستگاههای ارتودنسی متحرک
برای دستیابی به بهترین نتیجه و حفظ سلامت دهان، نکات زیر را رعایت کنید:
تمیز کردن دستگاه:
دستگاه را روزانه با آب ولرم و مسواک نرم تمیز کنید.
از خیساندن در آب داغ یا استفاده از مواد شیمیایی قوی خودداری کنید.
رعایت رژیم غذایی:
قبل از غذا خوردن، دستگاه را از دهان خارج کنید.
از مصرف غذاهای چسبناک (مانند آدامس) و سفت (مانند آجیل) پرهیز کنید.
نوشیدنیهای گازدار، شیرین، یا رنگی را محدود کنید.
استفاده منظم:
دستگاه را حداقل 20-22 ساعت در روز استفاده کنید، مگر در موارد غذا خوردن یا تمیز کردن.
عدم استفاده مداوم میتواند درمان را به تأخیر بیندازد.
مراجعه به دندانپزشک:
هر 4-6 هفته برای تنظیم دستگاه و بررسی پیشرفت به دندانپزشک مراجعه کنید.
مدت زمان درمان با ارتودنسی متحرک
مدت زمان درمان به عوامل زیر بستگی دارد:
شدت مال اکلوژن: مشکلات خفیف ممکن است 6-12 ماه طول بکشد، در حالی که مشکلات متوسط تا 2 سال زمان نیاز دارند.
رعایت بیمار: استفاده منظم از دستگاه نتایج سریعتری به همراه دارد.
سن بیمار: کودکان معمولاً سریعتر به درمان پاسخ میدهند.
متخصص ارتودنسی در جلسه اول زمان تقریبی درمان را تخمین میزند.
ارتودنسی متحرک یا ثابت؟
ارتودنسی متحرک: برای اصلاح فک و مال اکلوژنهای خفیف مناسب است. همچنین بهعنوان نگهدارنده پس از درمان با بریسهای ثابت استفاده میشود.
ارتودنسی ثابت: برای جابجایی دقیق دندانها و درمان مشکلات پیچیدهتر مناسب است.
توصیه: انتخاب نوع ارتودنسی به تشخیص متخصص بستگی دارد. با دندانپزشک خود مشورت کنید.
حالت گیری دندان ها به کمک ارتودنسی متحرک
سه دسته اصلی برای حالت دهی دندان با ارتودنسی متحرک وجود دارد.
دسته اول ارتودنسی متحرک
افزایش دور قوس یا گسترش یافتن قوس. قسمت اکریلیک دستگاه ارتودنسی متحرک، سایر قسمت های صفحه اکریلیک را در کنار یکدیگر نگه داشته و یک پیچ جک در صفحه اکریلیک نصب می شود. جک پیچ عنصر فعال صفحه انبساط است. نیروی سنگینی که پیچ ایجاد می کند به سرعت پوسیده می شود. هنگامی که پیچ جک ¼ دور باز می شود، دندان 0.25 میلی متر جابجا می شود.
دسته دوم ارتودنسی متحرک
جابجا شدن تک تک دندان ها در داخل قوس. در این مورد فنر طراحی شده برای تک تک دندان ها، گیره ها اجزای نگهدارنده هستند. گیره آدامز، گیره محیطی، گیره اکستنشن لینگوال نمونه هایی از گیره های نگهدارنده هستند که در کلینیک قابل تنظیم هستند.
دسته سوم ارتودنسی متحرک
اینتروژن یا اکستروژن دندان. بر اساس تشخیص متخصص ارتودنسی شما، ساخت دستگاه های متحرک ارتودنسی برای اینتروژن به لابراتوار دندانسازی سفارش داده می شود. پلاک های بایت قدامی یا خلفی به عنوان یک بخش فعال عمل می کنند و به عنوان مکانیک نفوذی در دستگاه های متحرک ارتودنسی استفاده می شوند.

سوالات متداول در رابطه با ارتودنسی متحرک
1. آیا میتوانم نوع ارتودنسی را خودم انتخاب کنم؟
خیر، متخصص ارتودنسی با توجه به شدت مال اکلوژن و نیازهای شما بهترین روش را پیشنهاد میدهد.
2. آیا ارتودنسی متحرک دردناک است؟
در روزهای اول ممکن است کمی ناراحتی احساس کنید، اما با عادت کردن به دستگاه، این مشکل برطرف میشود.
3. چقدر باید از ارتودنسی متحرک استفاده کنم؟
برای بهترین نتیجه، باید روزانه 20-22 ساعت از دستگاه استفاده کنید، مگر هنگام غذا خوردن یا تمیز کردن.
4. آیا ارتودنسی متحرک برای بزرگسالان مناسب است؟
بله، بهویژه آلاینرهای شفاف مانند Invisalign برای بزرگسالان بسیار محبوب هستند.
5. هزینه ارتودنسی متحرک در ایران چقدر است؟
هزینه بسته به نوع دستگاه و کلینیک متفاوت است. برای اطلاعات دقیق، با لابراتوار اسپید تماس بگیرید.
6. چگونه دستگاه ارتودنسی متحرک را تمیز کنم؟
از مسواک نرم و آب ولرم استفاده کنید و از مواد شیمیایی قوی یا آب داغ اجتناب کنید.
برای دریافت مشاوره رایگان در رابطه با انواع ارتودنسی و قیمت ارتودنسی می توانید با دندانسازی اسپید تماس حاصل فرمایید.