استفاده از ایمپلنت‌های دندانی یکی از بهترین روش های جایگزین دندان های از دست رفته است که از روش اتصال به استخوان فک آرواره‌ها جاگیر می‌شوند. با این فناوری منحصر به‌فرد بقیه دندان‌ها سالم میماند و بهداشت دندان و دهان و لثه‌ها به صورت کامل حفظ می‌شود. در این مقاله قصد داریم شما را با بهترین نوع ایمپلنت آشنا کنیم و به بررسی انواع آن بپردازیم. چنانچه شما نیز دارای دندان ایمپلنت هستید یا احتمال می‌دهید روزی بخواهید از آن‌ها استفاده نمایید، با سایت دندانسازی لب اسپید همراه باشید تا اطلاعات لازم را با یکدیگر بررسی کنیم.
بهترین مواد برای ساخت یک ایمپلنت خوب
- تیتانیم
- تیتانیم به دلیل سبکی، مقاومت در برابر خوردگی و سازگاری با بافت‌های بیولوژیکی انتخاب شده است. بسیاری از ایمپلنت‌های دندانی، استخوانی و مفصلی از تیتانیم ساخته می‌شوند.
- پلیمرها
- برخی از ایمپلنت‌ها از پلیمرهای پزشکی مانند پلی‌اتیلن، پلی‌کربنات، یا پلی‌لاکتیک اسید ساخته می‌شوند. این مواد به خوبی با بافت‌های زنده سازگاری دارند.
- کربن آلی (Carbon Composite)
- برخی از ایمپلنت‌های مورد استفاده در جراحی استخوان از مواد کربنی تقویت شده ساخته می‌شوند. این مواد خاصیت مقاومت بالا و سبکی را ترکیب می‌کنند.
- نقره و طلا
- برخی از ایمپلنت‌ها از نقره یا طلا برای دلایل ضدعفونی و خصوصیات ضد باکتریایی استفاده می‌کنند.
برای ساخت یک ایمپلنت خوب موارد زیر باید رعایت شود:
ساخت ایمپلنت دندان به مواد با کیفیت و فناوری پیشرفته نیاز دارد تا ایمپلنت پایدار و عملکردی مطلوب داشته باشد. برای ساخت یک ایمپلنت خوب، موارد زیر باید در نظر گرفته شوند:تیتانیوم
تیتانیوم به عنوان مواد اصلی برای ایمپلنت‌های دندان مورد استفاده قرار می‌گیرد. این فلز به خوبی با بافت‌های بیولوژیکی تعامل می‌کند و بدن انسان قابلیت قبول واکنش‌های بیولوژیکی را دارد.تصفیه سطح
سطح ایمپلنت باید به گونه‌ای باشد که به سرعت بافت‌های اطراف آن بپیوندد. سطوح تصفیه شده (تراکم و خش roughened) می‌توانند به تثبیت ایمپلنت و تسهیل اتصال بافت‌های اطراف کمک کنند.دیزاین هندسی
دیزاین هندسی ایمپلنت نقش مهمی در توزیع بار و استحکام آن در فک دارد. دیزاین‌های مخروطی یا استوانه‌ای با سطوح پیچیده می‌توانند پایداری ایمپلنت را افزایش دهند.ساختار سطح
ساختار سطح ایمپلنت می‌تواند تأثیر مستقیمی بر تعامل با بافت‌ها داشته باشد. سطوح پوشش‌های خاص مانند هیدروکسی‌آپاتیت (Hydroxyapatite) می‌توانند به تسریع فرآیند استخوان‌سازی و ادغام بافت‌ها کمک کنند.انطباق با بافت‌های اطراف
ایمپلنت باید به خوبی با بافت‌های لثه و استخوان اطراف سازگار باشد تا بتواند به صورت پایدار در دهان قرار گیرد و از عفونت‌ها جلوگیری کند.سازگاری بیولوژیکی
مواد باید سازگاری بیولوژیکی مناسبی داشته باشند تا به نقض واکنش‌های جسم در برابر ایمپلنت‌ها جلوگیری شود. ساخت یک ایمپلنت دندان به دقت زیادی نیاز دارد و برخی از شرکت‌ها ممکن است از ترکیب مختلف مواد و فناوری‌ها برای بهبود عملکرد و استحکام ایمپلنت‌ها استفاده کنند. ایمپلنت‌های دندان اغلب توسط دندان‌پزشکان متخصص در زمینه جراحی ایمپلنتولوژی طراحی و نصب می‌شوند.
زیرکونیا یکی از انواع ایمپلنت های دندانی
زیرکونیا برخلاف تیتانیوم‌ها که مواد فلزی قیمتی هستند، اختراع جدیدی محسوب می‌شوند. این ماده که در حدود دو دهه می باشد که برای ساخت ایمپلنت‌های دندانی به‌کار می‌رود، جایگزینی مناسب برای انواع قبلی بوده و ویژگی‌های خاص خود را دارند.
سازگاری این مواد با استخوان‌های دهان و فک قابل قبول بوده و کیفیت خوبی جهت جایگزین شدن به عنوان دندان‌های اصلی را دارند. دندان‌های ایمپلنت زیرکونیا ساختاری تک قسمته داشته و از این نظر با دندان‌های تیتانیومی متفاوت هستند. در دندان‌های زیرکونیومی هر دو بخش تاج و پایه در یک ترکیب قرار گرفته و همین دلیل سبب کاهش میزان باکتری‌های موجود بر روی دندان و لثه‌ها می‌گردد.
طرح سرامیکی ایمپلنت‌های دندانی زیرکونیوم و زیبایی ظاهری آن‌ها در برابر دندان‌های تیتانیومی، باعث محبوبیت این مدل از ایمپلنت شده است. البته برای انتخاب در خصوص بهترین نوع ایمپلنت و انتخاب این مدل هنوز بسیار زود بوده و نیازمند زمان بیشتری است.
ایمپلنت‌های دندانی از جنس تیتانیوم
این ایمپلنت‌ها به نوعی از فلز تیتانیوم تولید می شود و بهترین مواد موجود به‌کار رفته در ساختار پروتزهای ایمپلنت به شمار می‌روند. از مزایای فوق‌العاده مثبت این جنس، عدم مزاحمت آن برای رشد استخوان‌ها می باشد.
با قرارگیری پایه‌های ایمپلنت تیتانیومی در استخوان فک، سایر بخش های استخوان به رشد خود ادامه داده و در کنار فلز به تکثیر سلولی می‌پردازند.
همین دلیل باعث ماندگاری بیشتر و افزایش طول عمر دندان کاشته شده می‌گردد. نکته اصلی دیگر در به‌کارگیری این فلز جهت ساخت ایمپلنت‌های دندانی، هزینه مقرون به صرفه و قیمت مناسب آن است.
دلایل دیگری هم در بهینه بودن این ماده برای ساخت دندان مصنوعی دائمی اثر دارد که به ذکر همین نکات بسنده می‌کنیم. این ماده به‌عنوان بهترین نوع ایمپلنت شناخته شده و در هر دو بخش پزشکی و دندانپزشکی آزمایش‌های تخصصی بسیاری را با موفقیت پشت سر گذاشته است. تطبیق‌پذیری این ماده با مواد داخل بدن قابل توجه بوده و توسط افراد متعددی استفاده شده است.
ایمپلنت‌های تیتانیومی دارای سیستمی دو قسمته هستند. به صورتی که دارای یک پایه جداکننده در بالای ایمپلنت به‌عنوان نقطه اتصال در داخل لثه‌ها و متصل به استخوان فک بوده و از یک بخش پروتزی پیچاننده به پایه تشکیل شده است.
همین سازگاری در طول عمر دندان متصل شده بسیار موثر است. وجود خاصیت دوتکه بودن این دندان‌ها، قابلیت تنظیم را ایجاد کرده و در بهبود بافت استخوانی کمک می‌کند.
مواد سازنده ایمپلنت
مواد استفاده‌شده برای ساخت ایمپلنت دندان معمولاً شامل ترکیبات تایتانیوم و آلیاژهای تایتانیوم هستند. نام برخی از آلیاژهای تایتانیوم و مواد مورد استفاده برای ساخت ایمپلنت‌های دندان عبارتند از:تیتانیومCP (Commercially Pure Titanium)
تیتانیوم خالص تجاری، که بدون افزودنی از عناصر دیگر به خوبی با بافت‌های بیولوژیکی سازگار است. آلیاژهای تیتانیوم : برخی از آلیاژهای تیتانیوم مانند Ti-6Al-4V (تایتانیوم ۶٪ آلومینیوم و ۴٪ وانادیوم) نیز برای ایمپلنت‌های دندان استفاده می‌شوند. این آلیاژها مزایایی از جمله مقاومت به خستگی بالا و استحکام مناسب دارند.هیدروکسی‌آپاتیت (Hydroxyapatite)
هیدروکسی‌آپاتیت یک ترکیب معدنی است که به صورت طبیعی در استخوان‌ها یافت می‌شود. این ماده ممکن است به سطح ایمپلنت اضافه شود تا فرآیند استخوان‌سازی را تسریع دهد.زیرپوکوندیلیت (Zirconia)
زیرپوکوندیلیت یا سرامیک‌های اکسید زیرپوکوندیلیت، جایگزینی دیگر برای تایتانیوم است. این مواد به دلیل رنگ سفید و استحکام مناسب، برای تصویربرداری دندانی مناسب‌تر می‌باشد. هر یک از این مواد خصوصیات و مزایای خود را دارند و انتخاب مواد به مواردی مانند نیاز بیمار، موقعیت جغرافیایی ایمپلنت، و توانایی مالی مرتبط با ایمپلنت‌پزشکی متکی است.مزایای استفاده از تیتانیوم برای ساخت ایمپلنت
- سازگاری بیولوژیکی: تیتانیوم بسیار سازگار با بافت‌های زنده انسانی است. این فلز بدون ایجاد تحریک یا حساسیت در بدن به خوبی با انسان واکنش نشان می‌دهد. این ویژگی به این معناست که ایمپلنت تیتانیومی به سرعت به بافت‌های اطراف آن گره خورده و در جای خود استحکام می‌یابد.
- سبکی و استحکام مکانیکی: تیتانیوم یک فلز سبک است که باعث می‌شود ایمپلنت‌های ساخته شده از آن به راحتی تحمل شوک‌ها و فشارهای مختلف را داشته باشند. این ویژگی مهم برای ایمپلنت‌های استخوانی و دندانی است.
- مقاومت در برابر خوردگی: تیتانیوم به دلیل خصوصیات مقاوم در برابر خوردگی، اکسیداسیون و انحلال در محیط‌های بیولوژیکی مطلوب است. این مقاومت به ایمپلنت اجازه می‌دهد که به مدت طولانی در بدن باقی بماند و عملکرد خود را حفظ کند.
- قابلیت اتصال با بافت‌های اطراف: تیتانیوم بر روی خود لایه‌هایی از اکسید تشکیل می‌دهد که بافت‌های زنده به خوبی می‌چسبند. این خاصیت از اهمیت بالایی در مهارت ایمپلنت با بافت‌های اطراف آن است.
- مقاومت به دما و حرارت: تیتانیوم دارای مقاومت به دماهای بالا و پایین است که این ویژگی برای ایمپلنت‌های دندانی و جراحی استخوانی مهم است.
ایمپلنت‌های دندانی از جنس زایگوماتیک
ایمپلنت زایگوماتیک کاربرد بسیار کمی داشته و به دلیل شرایط خاص خود، کاربردهایی محدودی دارد. چنانچه این مدل از ایمپلنت‌ها جزو بهترین نوع ایمپلنت محسوب نشده و خیلی پیچیده‌اند، ولی در حقیقت کارساز هستند.
از این نوع ایمپلنت دندانی تنها وقتی استفاده می گردد که شخص بیمار استخوان فک مناسبی نداشته و مجبور به انتخاب این نوع از جراحی ایمپلنت گردد.
در حقیقت این دندان‌ها بر روی استخوان فک سوار نشده و در عوض بر روی استخوان گونه‌ها قرار می‌گیرند.
کسانی که دندان اصلی خود را از دست داده و علاوه بر آن دارای مشکلاتی در استخوان فک هستند، کاندیدای خوبی برای این ایمپلنت‌های زایگوماتیک به‌شمار می‌روند. در این افراد استخوان فک یا دارای پوکی بوده و یا به دلایل گوناگونی از نگه‌داری پایه ایمپلنت ناتوان است.
ایمپلنت‌های ساب پریو استیل
ایمپلنت ساب پریو استیل حاوی یک تفاوت بنیادین با سایر ایمپلنت‌های موجود در علم و حرفه دندانپزشکی می باشد.
این نوع از دندان‌های مصنوعی دائمی داخل فک استخوان قرار نگرفته و جایگزینی مناسب برای ایمپلنت‌های اندوستیل به‌شمار می‌رود. ایمپلنت ساب پریو استیل به ایمپلنت تحتانی مشهور بوده و به این نام شناخته می‌شود.
ساختار این مدل از ایمپلنت‌ها به شکل زیرلثه‌ای می باشد. به این صورت که یک پایه در زیر بافت لثه قرار می گیرد و از آن به‌عنوان تکیه‌گاه استفاده می‌شود.
سپس با گذشت زمان و دادن فرصتی مناسب این بافت التیام پیدا می کند و با یک اتصال فلزی به بالای استخوان فک متصل می‌شود. ایمپلنت ساب پریو استیل حاوی قاب چسبیده به لثه می باشد. بخش های متصل با کمک بافت لثه پوشش داده شده و و پایه‌های کوچک آن نمایان می‌شود. بدنه مصنوعی دندان به این پایه‌ها وصل شده و نقش تاج دندان را به عهده می گیرد. به شکل معمول روش ساب پریواستیل مخصوص کسانی است که قادر به جراحی دهان و فک نبوده و یا دچار پوکی استخوان هستند. چنانچه این نوع ایمپلنت دارای فاکتورهای بهترین نوع ایمپلنت نیست؛ ولی نسبت به روش قبلی، ایمپلنت زایگوماتیک، ریسک کمتری داشته و متداول‌تر است.
ایمپلنت‌های اندوستیل
ایمپلنت اندوستیل بر حسب مدل اتصال به استخوان فک و شکل و شمایل خود متفاوت از موارد قبلی بوده و دارای تقسیم‌بندی‌های متفاوتی هستند.
از بین سه نوع پرواستیل، اندوستیل، زایگوماتیک ارجحیت با اندوستیل است. این سری از ایمپلنت‌ها نسبت به دو سری قبلی ایمنی بیشتری دارد و متداول‌تر هستند. ایمپلنت اندوستیل سازگار با شرایط اکثریت بیماران بوده و در صورتی که بیمار دارای شرایط سلامت عمومی خوب و استخوان‌بندی سالمی باشد، بسیار مؤثر و دارای عمری طولانی است.
این نوع از ایمپلنت، ترکیبی مناسب از پایه و استخوان فک داشته و به شکل پیچ در داخل حفره ایجاد شده، قرار می‌گیرد. این پیچ فلزی همچون ریشه دندان عمل کرده و ریشه‌ای مصنوعی و محکم برای نگه‌داری تاج‌های دندانی به‌شمار می‌رود. پروسه قرارگیری پایه در فک، زمان‌بر بوده و نیازمند ترکیب با استخوان طبیعی است.
به عنوان نتیجه گیری انتخاب نوع و جنس ایمپلنت دندانی تماما به شما و دندانساز شما بستگی دارد، برای دانستن اینکه ایمپلنت دقیقا چیست و برای چه افرادی مناسب است کلیک کنید.
این فرصت به دندان‌پزشک کمک می‌کند تا ریشه‌های پیچی را با استخوان درون لثه جوش زده و پس از بهبودی به ادامه کار بپردازد. قبل از اتصال تاج دندانی، یک اباتمنت میانه پایه مصنوعی و رویه دندان ایمپلنت قرار گرفته و به طبیعی‌سازی آن کمک می‌کند.
