دندان قروچه در کودک (که با نام “بروکسیزم” نیز شناخته می‌شود)، عارضه‌ای نسبتاً شایع در بین کودکان پیش از سن مدرسه می‌باشد. بروکسیزم، چه قفل شدن دندان‌ها در بیداری و چه دندان قروچه کردن در خواب، با استرس و اضطراب مرتبط می باشد.
اکثر کودکان به هنگام خواب دندان قروچه می‌کنند و این مشکل اغلب در حدود سن ۳ سالگی ایجاد می گردد (البته امکان دارد زمان شروع این مشکل زودتر و حتی در سن یک‌سالگی باشد).
برای بیشتر کودکان این عادت کوتاه‌مدت می باشد و بیشتر موارد آن تا سن ۶ سالگی از بین خواهند رفت. با این حال بعضی از کودکان تا سنین بالاتر نیز این عادت را خواهند داشت و حتی امکان دارد بعضی از آن‌ها تا نوجوانی و بزرگ سالی نیز درگیر دندان قوروچه باشند.
علت دندان قروچه در کودک و قفل شدن دندان آن ها
دندان قروچه در کودک هیچ علت شناخته‌شده‌ای ندارد، با این حال تحقیقات انجام‌شده در طی چندین سال توانسته علت‌های احتمالی آن را مشخص نماید. بعضی از این علت ها روانشناختی بوده و بعضی دیگر فیزیکی می‌باشند.
دلایل فیزیکی دندان قروچه
از جمله علت فیزیکی دندان قروچه در کودک می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
درد
در اثر بیماری‌هایی مانند عفونت گوش و یا در اثر دندان درآوردن کودک، کودکان امکان دارد به عنوان راهی برای کاهش درد خود، دندان قروچه کنند. این کار مانند ماساژ دادن یک عضله‌ی دردناک به طور موقت درد راه در آن ها کاهش می دهد.
مال اکلوژن
بی‌نظمی دندان‌ها در فک پایین یا بالا (که به آن “مال اکلوژن” نیز گفته می‌شود).
مشکلات سلامتی
این عارضه می‌توانند از کمبودهای غذایی و کمبود آب بدن تا آلرژی‌ها و حتی انگل کرمک متفاوت باشند.
بعضی از کودکانی که مشکل بیش‌فعالی دارند نیز امکان دارد به بروکسیزم مبتلا باشند. همینطور کودکان مبتلا به فلج مغزی و کودکانی که از برخی داروهای بخصوصی استفاده می کنند نیز امکان دارد به دندان قروچه دچار گردند.
علت روانشناختی
علت روانشناختی دندان قروچه کردن در کودک، اضطراب و استرس می‌باشند. در کودکان امکان دارد این استرس اغلب فشار عصبی و یا خشم، در اثر یک تغییر در روند زندگی و داشتن امتحان در مدرسه (خواهر و برادر جدید و یا عوض شدن معلم مدرسه) ایجاد گردد. حتی جروبحث با خواهر و برادر و والدین می‌تواند به حدی استرس زا باشد که سبب ایجاد قفل شدن فک یا دندان قروچه در کودک گردد.
علائم دندان قروچه در کودک
علائم و نشانه‌های دندان قروچه به شرح زیر هستند:
- شنیدن صدا از دهان فرد در هنگام خوابیدن وی
- سردرد، درد فک یا درد در ناحیه گوش
- درد دندان به خصوص بعد از بیدار شدن از خواب
- درد یا سفتی در نواحی گوناگون صورت و شقیقه‌ها بعد از بیدار شدن از خواب
- درد یا سفتی در ناحیه فک در زمان جویدن غذا به خصوص در هنگام خوردن صبحانه
- فشار دادن دندان‌ها به هم در زمان عصبانیت، تشویش یا ناراحتی
- حساس شدن دندان‌ها
- ترک‌خوردگی یا تراشیدگی مینای دندان
- ایجاد برآمدگی در بافت گونه در نتیجه گاز گرفتن آن
- لق شدن دندان‌ها
درمان دندان قروچه در کودک
به صورت کلی، قفل شدن فک یا دندان قروچه در کودک مشکل مهمی به شمار نرفته و نیازی به درمان ندارد (چرا که تا پیش از درآوردن دندان‌های دائمی، این عادت در اکثر کودکان از بین می‌رود).
چنانچه تصور می‌کنید که کودک شما به بروکسیزم مبتلاست، می‌توانید یک نوبت معاینه تعیین نموده و او را برای درمان و تشخیص نزد دندان‌پزشک ببرید. چنانچه بروکسیزم با مشکلات مربوط به دندان مرتبط باشد، دندان‌پزشک می‌تواند تشخیص دهد که آیا امکان دارد این مشکل، به مشکلات جدی‌تری به عنوان مثال شکستگی یا ساییده شدن مینای دندان منجر گردد.
تراز فک
دندان‌پزشکان احتمالاً موقعیت فک را با کمک ارتودنسی اصلاح خواهند نمود. در مواردی که موقعیت فک کودک شما نامناسب باشد، امکان دارد دندان‌پزشک از عمل جراحی فک استفاده نماید.
روکش و پل دندانی
در موارد حاد، امکان دارد نیاز باشد تا دندان‌پزشک از روکش یا پل دندان استفاده نموده و سطوح دندان شما را کاملا اصلاح نماید. شما با مراجعه به دندانسازی نیز می توانید این مشکل را بهبود بخشید.
درمان دندان‌های حساس
بروکسیزم می‌تواند سبب ساییده شدن دندان‌های شما شده و حساسیت دندان‌ها را افزایش دهد.
وسایل محافظتی دهان
وسایل محافظتی که به آن‌ها گاردهای شبانه نیز گفته می‌شود، وسایلی محافظتی مانند براکت های ارتودنسی‌اند که دندان‌های فک پایین یا بالا را می‌پوشانند. این گارد می‌تواند دندان‌های کودک شما را در مقابل فشار ناشی از دندان قروچه در کودک یا قفل شدن فک محافظت نموده و از ساییده شدن دندان‌های آسیا بر روی یکدیگر جلوگیری نماید. دو نوع گارد وجود دارند:
امکان دارد دندانساز یک گارد محافظتی مخصوص را برای کودک شما بسازد که شب هنگام درون دهان قرار گرفته و از دندان قروچه در کودک و درد بعد از آن جلوگیری می‌نماید. این کار می‌تواند از آسیب بیشتر به دندان‌ها جلوگیری نماید. در بعضی از موارد، این کار می‌تواند به اصلاح موقعیت ماهیچه ها و دندان‌های کودک شما نیز کمک نماید.
می‌توانید یک گارد بزرگ‌تر و آماده را از داروخانه خریداری نمایید. چه از گاردهای سفارشی بکارگیری نمایید و چه گارد خود را به طور آماده تهیه نمایید، مهم می باشد که این وسایل از دندان‌های شما به خوبی مراقبت نموده و اجازه دهند شما به هنگام شب به خوبی بخوابید.
درمان خانگی دندان قروچه در کودک
روش های بسیاری برای درمان خانگی دندان قروچه در کودک وجود دارد تا احتمال ایجاد آن را هنگام خواب کاهش دهد؛ برای نمونه می‌توانید نوشیدنی ها و غذاهایی که کافئین دارند را از غذای رژیمی کودک خود حذف نمایید؛ این غذاها شامل نوشابه، شکلات، قهوه و… هستند.
همچنین عادت جویدن مداد یا اشیایی که غذا نیستند را ترک نمایید و تا حد امکان از آدامس جویدن خودداری نمایید تا عادت عضلات فک به ایجاد فشار و سایش از بین برود. همینطور زمانی که در خواب دچار دندان قروچه شده‌اید، یک روش درمان خانگی دندان قروچه در خواب را که استفاده از حوله گرم می باشد، امتحان نمایید که می‌توانید آن را روی گونه خود قرار دهید تا عضلات فک شما شل شده و دندان قروچه از بین برود.
