رفلاکس معده می تواند به طور بی صدا به دندان های شما آسیب برساند؟ اول از همه، رفلاکس یا اصطلاحا ترش کردن معده زمانی است که اسید تولید شده توسط معده به سمت مری حرکت می کند و باعث درد قفسه سینه می شود که به عنوان سوزش سر دل شناخته می شود. در این مقاله تاثیر رفلاکس معده بر دندان را مورد بررسی قرار می دهیم.
تعریف رفلاکس معده
رفلاکس شکمی، یک رفلاکس عصبی سطحی است که با نوازش شکم در اطراف ناف تحریک می شود . رفلاکس عصبی در تعیین سطح ضایعه سیستم عصبی مرکزی (CNS) مفید است. به عنوان یک رفلاکس سطحی، پلی سیناپسی است (شامل اتصالات متعدد بین اعصاب). انقباض موضعی عضلات شکم به یک محرک حسی شکم بود. برای محافظت از احشای داخلی در برابر آسیب، با انقباض موضعی عضلات شکم زمانی که با یک محرک حسی برخورد می کند. همین اسید می تواند مینای دندان را از بین ببرد. مینای دندان، قوی ترین ماده در بدن شما، یک لایه بیرونی سخت است که از دندان ها در برابر دمای شدید، اسیدها و مواد شیمیایی محافظت می کند. با وجود این که مینای دندان بسیار قوی است ولی می تواند به مرور زمان فرسایش یابد و دندان های شما را در برابر پوسیدگی آسیب پذیر کند. اولین نشانه پوسیدگی دندان ممکن است این باشد که غذاها، نوشیدنی‌ها و شیرینی‌های سرد یا گرم باعث دندان درد شما می شود، در حالی که قبلا این مشکلات را نداشتید. دلیل این در آن است که این مواد از طریق سوراخ هایی در مینای دندان شما به وجود آمده اند، وارد می شوند و اعصاب داخل را تشدید می کنند.
رفلاکس معده چه تاثیری روی سلامتی دندان های می گذارد؟
۱. فرسایش مینای دندان:
- اسید معده: اسید معده بسیار قوی است و در صورت تماس با دندان‌ها می‌تواند به سرعت مینای دندان را فرسایش دهد. این فرسایش می‌تواند باعث نازک شدن مینای دندان و در نتیجه افزایش حساسیت و آسیب‌پذیری دندان‌ها شود.
۲. افزایش حساسیت دندان‌ها:
- حساسیت به دما و غذا: با فرسایش مینای دندان، عاج دندان که حاوی عصب‌ها است، نمایان می‌شود. این امر می‌تواند باعث افزایش حساسیت دندان‌ها به غذاهای گرم، سرد، شیرین یا ترش شود.
۳. تغییر رنگ دندان‌ها:
- زردی دندان‌ها: فرسایش مینای دندان می‌تواند باعث تغییر رنگ دندان‌ها به زردی شود، زیرا لایه زیرین مینای دندان (عاج دندان) به رنگ زرد است.
۴. پوسیدگی دندان:
- افزایش خطر پوسیدگی: با تضعیف مینای دندان، دندان‌ها بیشتر در معرض پوسیدگی قرار می‌گیرند. اسید معده همچنین می‌تواند محیط دهان را به نفع باکتری‌های مولد پوسیدگی تغییر دهد.
۵. بوی بد دهان:
- هالیتوز: رفلاکس معده می‌تواند باعث بوی بد دهان شود. بوی بد دهان می‌تواند ناشی از اسید معده یا تخمیر غذاهای باقی‌مانده در دهان باشد.
۶. التهابات لثه:
- التهاب و خونریزی لثه: اسید معده می‌تواند باعث تحریک و التهاب لثه‌ها شود که به مرور زمان می‌تواند به بیماری‌های لثه منجر شود.
مواد مضر برای مینای دندان
مواد زیادی وجود دارند که می توانند مینای دندان را از بین ببرند، مانند: • شیرینی زیاد • غذاهای ترش • خشکی دهان • پرخوری عصبی • نوشیدن زیاد • داروهای حاوی اسید • مسواک زدن بیش از حد محکم • دندان قروچه
راه های جلوگیری از آسیب رفلاکس معده به دندان
1. مراقبت از دندان
هر شش ماه یکبار برای تمیز کردن و بررسی کامل مینای دندان به دندانپزشک خود مراجعه کنید. هر روز طبق برنامه مسواک بزنید و نخ دندان بکشید و بهداشت دهان و دندان خود را در اولیت قرار دهید.
2. رفلاکس یا بازگشت اسید معده خود را تحت کنترل نگه دارید
برای کنترل بازگشت اسید معده و کاهش پوسیدگی دندان در اولین مرحله شما باید به پزشک گوارش مراجعه کنید. متخصص گوارش می تواند راه‌هایی را برای کنترل رفلاکس اسید به شما توصیه کند تا اسید در وهله اول نتواند به دندان‌های شما برسد.
راهکار های برای کاهش رفلاکس یا بازگشت اسید معده
-
تغییر سبک زندگی
- تغییر در رژیم غذایی: از مصرف غذاهای چرب، تند و فراورده‌های شیرین که می‌توانند عوارض را تشدید کنند، پرهیز کنید. همچنین، مصرف غذاهای فیبری، مانند میوه‌ها و سبزیجات، و کاهش مصرف غذاهای اسیدی و چربی می‌تواند مفید باشد.
- کنترل وزن: افزایش وزن می‌تواند فشار بیشتری بر روی معده ایجاد کند و بازگشت اسید معده را تشدید کند. کاهش وزن اگر لازم باشد می‌تواند به کاهش علائم رفلاکس کمک کند.
- کاهش استفاده از دخانیات: مصرف سیگار می‌تواند باعث تحریک معده و تشدید علائم رفلاکس شود.
-
تغییر در الگوی خواب
- خواب بر روی یک طرف: خواب بر روی یک طرف به جای خواب روی پشت می‌تواند بازگشت اسید معده را کاهش دهد.
-
استفاده از داروها
- مصرف داروهای ضد اسید، مانند آنتاگونیست‌های گیرنده هیستامین H2 و مهارکننده‌های پمپ پروتون (PPI)، زمانی که توسط پزشک تجویز شود، می‌تواند به کنترل رفلاکس معده کمک کند.
-
تغییرات در عادات غذایی
- مصرف غذاهای کم‌چرب و کم‌اسید: مصرف غذاهای کم‌چرب و کم‌اسید می‌تواند علائم رفلاکس معده را کاهش دهد. همچنین، مصرف غذاها به صورت پراکنده و در وعده‌های کوچک به جای وعده‌های بزرگ می‌تواند کمک کند.
- اجتناب از مصرف غذاها و نوشیدنی‌های محرک: مصرف چای، قهوه، شکلات، مواد گازدار و الکل می‌تواند باعث تحریک معده شود و علائم رفلاکس را تشدید کند.
- مراجعه به پزشک: در صورتی که رفلاکس معده مزاحم شما باشد و به طور مداوم ادامه داشته باشد، بهتر است با پزشک متخصص یا دندانپزشک مشورت کنید تا روش‌های درمانی مناسب را برای شما تعیین کنند.
4. از طریق نی بنوشید
اگر باید نوشابه یا آبمیوه بنوشید، از نی استفاده کنید تا از تماس آن ها با دندان هایتان جلوگیری کنید. این عمل از تاثیر رفلاکس معده بر دندان می کاهد.
5. استفاده از آدامس بدون قند برای کاهش اسید موجود در دهان
استفاده از آدامس بدون قند باعث می شود میزان اسید موجود در دهان شما کاهش یابد. آدامس همچنین دارای مزیت دیگری است که به شما کمک می کند بزاق بیشتری تولید کنید، که دندان ها را با مواد معدنی تقویت می کند.
استفاده از آدامس بدون قند می‌تواند در کاهش اسید موجود در دهان کمک کند. اما باید توجه داشت که آدامس بدون قند تنها به صورت موقت به کاهش اسید دهان کمک می‌کند و برای درمان رفلاکس معده به تنهایی کافی نیست. اما با توجه به مزایای زیر، مصرف آدامس بدون قند می‌تواند مفید باشد:
- تحریک تولید بزاق: مصرف آدامس می‌تواند باعث تحریک تولید بزاق شود که می‌تواند اسید موجود در دهان را تخلیه کند و از تأثیرات منفی آن بر دندان‌ها کاسته شود.
- پاکسازی دهان و دندان‌ها: خوردن آدامس می‌تواند باعث پاکسازی برخی از بقایای غذایی و باکتری‌های موجود در دهان شود که می‌تواند به کاهش رفلاکس معده کمک کند.
- تسکین از حساسیت دندانی: برخی آدامس‌های بدون قند حاوی موادی هستند که می‌توانند به تسکین از حساسیت دندانی کمک کنند.
- تازه‌کردن دهان: مصرف آدامس می‌تواند باعث تازه شدن دهان و بهبود بوی دهان شود که می‌تواند از عوارض مرتبط با رفلاکس معده کمک کند.
6. از مسواک زدن بلافاصله بعد از غذای اسیدی خودداری کنید
یک ساعت یا بیشتر صبر کنید، سپس با یک مسواک نرم مسواک بزنید. این به این دلیل است که غذاهای اسیدی باعث نرم شدن مینای دندان می شوند و شما نمی خواهید به سختی روی مینای نرم مسواک بزنید.
7. یک خمیر دندان و دهانشویه حاوی فلوراید برای دندان های حساس انتخاب کنید.
ترمیم آسیب مینای دندان
ممکن است تعجب کنید که آیا مینای دندان پس از آسیب دیدگی قابل ترمیم است یا خیر. پاسخ شاید. این بستگی به میزان آسیب دارد. شما ممکن است کاندیدای خوبی برای باندینگ دندان باشید، که می تواند با پوشاندن دندان های فرسوده، تراشیده یا تغییر رنگ، از دندان آسیب دیده محافظت کند. اگر دندانپزشک متوجه شود که مقدار زیادی از پوسته بیرونی دندان شما از دست رفته است، ممکن است برای جلوگیری از آسیب بیشتر، دندان را با روکش بپوشاند.
تشخیص رفلاکس معده
تاریخچه بالینی و معاینه فیزیکی
پزشک ابتدا تاریخچه پزشکی کامل و علائمی که شما تجربه می‌کنید را مورد بررسی قرار می‌دهد. سپس با انجام معاینه فیزیکی، علائمی که مربوط به رفلاکس معده هستند ممکن است مشاهده شود.آزمایش‌های جایگزین
در برخی موارد، پزشک ممکن است آزمایش‌های تشخیصی دیگری را نیز تجویز کند، از جمله:-
- آزمایش جریان اسید معده (pH monitoring): این آزمایش برای اندازه‌گیری میزان اسیدیته در مری و اطلاعاتی راجع به زمان و مدت زمان بازگشت اسید معده به مری ارائه می‌دهد.
- آزمایش انگلوکوسونوگرافی: این آزمایش از تصاویر صوتی برای بررسی عملکرد معده و پوزشن مری استفاده می‌کند.
- منومتری (Manometry): این آزمایش برای اندازه‌گیری فشار در مری و معده استفاده می‌شود و می‌تواند به تشخیص اختلالات حرکتی دستگاه گوارش کمک کند.آزمایش‌های تصویربرداری: ممکن است پزشک نیاز به آزمایش‌های تصویربرداری داشته باشد، از جمله اسکن معده، رنگ‌آمیزی زیستی یا اندوسکوپی (معاینه داخلی معده با استفاده از یک دستگاه اندوسکوپ)، تا علائم و تغییرات مری و معده را بررسی کند.
تاثیر رفلاکس معده بر روی دندان
رفلاکس معده می‌تواند تأثیرات منفی بر روی دندان‌ها داشته باشد. برخی از تأثیرات آن شامل موارد زیر می‌باشد:
تآکل دندان‌ها (دندان‌های خورده)
اسید معده که به مری و دهان برگردد، می‌تواند باعث تآکل اجزای سخت دندان شود، از جمله انامل و لایه‌های از دندان (مینای دندان). این موضوع می‌تواند به مواردی مانند لثه‌های جذب اندک، لکه‌های دندانی، آسیب به روکش دندان و حساسیت دندانی منجر شود.
افزایش خطر عفونت‌های دهانی
بازگشت اسید معده به دهان می‌تواند باعث افزایش باکتری‌های موجود در دهان شود، که می‌تواند به عفونت‌های دهانی، مانند التهاب لثه و عفونت‌های دندانی، منجر شود.
افزایش حساسیت دندانی
تآکل مینای دندان باعث افزایش حساسیت دندان به مواد گرم و سرد و مواد شیرین می‌شود.
افزایش خطر زخم‌های دهانی
از آنجایی که رفلاکس معده می‌تواند به التهاب‌های دهانی منجر شود، افزایش خطر زخم‌های دهانی نیز وجود دارد.
تغییر در ظاهر دندان‌ها
تآکل مینای دندان ممکن است باعث تغییر در ظاهر دندان‌ها، شامل لکه‌های سفید یا زرد، تغییر رنگ دندان‌ها و حتی شکستگی دندان‌ها، شود.
با توجه به این تأثیرات، مراقبت از سلامت دهان و دندان‌ها و پیگیری درمان‌های مورد نیاز توسط دندانپزشک بسیار اهمیت دارد، به ویژه برای افرادی که علائم رفلاکس معده را تجربه می‌کنند.