یک روش درمانی پرطرفدار در دندانپزشکی استفاده از روکش دندان است، روکش های دندانی به این صورت اند که جایگزین تاج دندان می شوند. روکش دندان مانند کلاهکی با رنگ سفید، دقیقا مانند دندان اصلی است که بطور کامل روی دندان اصلی چسبانده می شود و علاوه بر ترمیم دندان بر زیبایی هم تاثیر زیادی می گذارد. نام دیگر روکش دندان، پروتز ثابت است. روکش های دندانی از جنس های مختلفی ساخته می شوند. به این صورت که پس از قالبگیری توسط دندانپزشک و تحویل به لابراتوار، روکش دندان با ظرافت ساخته می شود. در ابن مفاله از سایت اسپید در رابطه با موارد استفاده و عمر روکش دندان توضیح داده می شود.
روکش دندان (Veneer) یک روش درمانی در زمینه زیبایی دهانپزشکی است که در برخی از موارد برای بهبود ظاهر و زیبایی دندانها استفاده میشود. این روکشها عموماً از موادی مثل پلیمرهای کامپوزیتی یا پوششهای سرامیکی ساخته میشوند و روی سطح جلویی دندانها قرار میگیرند. در زیر به برخی از موارد استفاده از روکش دندان اشاره میشود:
بهبود ظاهر دندانهای جلویی
اگر دندانهای جلویی شما تیره، شکسته، یا فاقد همتا بوده و از نظر ظاهری شما را ناراحت میکنند، روکش دندان میتواند بهبودی چشمگیر در ظاهر آنها ایجاد کند. با استفاده از روکش، میتوان به راحتی شکل، اندازه، و رنگ دندانها را تغییر داد و آنها را به شکلی زیباتر و هماهنگتر با چهره تناسب داد.
پوشش دهی به دندانهای شکسته یا فرسوده
روکش دندان میتواند به عنوان یک پوشش محافظ برای دندانهای شکسته، فرسوده، یا باز کننده عمل کند. این روکشها به دندان پوشش میدهند و از ایجاد مشکلات بیشتر مانند تخریب بیشتر دندان جلوگیری میکنند.
رفع فاصلههای بین دندانها (فاصلههای بین دندانی)
اگر شما دارای فاصلههای بین دندانی بوده و این موضوع برای شما مشکل ایجاد میکند، روکش دندان میتواند به عنوان راه حلی غیرجراحی و غیرتخریبی برای رفع این فاصلهها عمل کند.
ترمیم دندانهای فرسوده
اگر دندانهای شما فرسوده و پوسیده شدهاند اما تخریب آنها به حدی نرسیده که نیاز به کامل ترمیم شوند، روکش دندان میتواند به عنوان یک راه حل موقت و زیبایی برای ترمیم دندانها عمل کند.
در هر صورت، تعیین اینکه آیا روکش دندان مناسب برای شما است یا نه، باید توسط یک پزشک دندانپزشک متخصص تشخیص داده شود.
طول عمر روکش دندان
موارد استفاده از روکش، برای دندان هایی است که حتی با ترمیم هم قابل استفاده نخواهند بود و یا عمر خیلی کوتاهی بعد از ترمیم خواهند داشت. در صورتی که دندان پوسیدگی بیش از حد داشته باشد و یا اینکه به عصب رسیده باشد، دیگر پر کردن به تنهایی نمی تواند سلامت دندان را برای مدت طولانی حفظ کند. همچنین اگر در قسمت لثه و یا ریشه دندان عفونت وجود داشته باشد، بعد از مصرف آنتی بیوتیک و از بین رفتن عفونت، از روکش دندان استفاده می شود.
البته باید توجه داشت که دندان هایی که روکش می شوند، تا همیشه سالم باقی نمی مانند ممکن است در زیر روکش دچار پوسیدگی شده یا بعد ها نیاز به درمان ریشه داشته باشند. اما در کل طول عمر روکش دندان بیشتر به نحوه مراقبت و بهداشت فرد بستگی دارد.
طول عمر روکش دندان به چه عواملی بستگی دارد؟
طول عمر روکش دندان میتواند تحت تأثیر عوامل مختلفی قرار بگیرد. در زیر به برخی از عواملی که ممکن است بر طول عمر روکش دندان تأثیر بگذارند اشاره میکنم:
نوع مواد استفاده شده
موادی که برای ساخت روکش دندان استفاده میشوند میتوانند تأثیر زیادی بر طول عمر آن داشته باشند. مواد مانند پوششهای سرامیکی با مقاومت بالاتری نسبت به فشار و سایش ممکن است عمر بیشتری داشته باشند نسبت به مواد کامپوزیتی.
دقت تهیه و نصب
تهیه و نصب روکش دندان با دقت و توسط پزشک دندانپزشک ماهر و با تجربه میتواند به طول عمر آن کمک کند. نصب نادرست میتواند منجر به مشکلاتی مانند برگشت پذیری روکش، نشت ماده چسبنده و یا شکستن روکش شود که باعث کوتاه شدن عمر آن میشود.
عادات دهانی
عادات دهانی مثل راه رفتن دندان، استفاده از دندانها به عنوان ابزار برای باز کردن جعبهها، و مصرف غذاهای سخت و خرد کننده میتوانند به سرعت روکش دندان را خراب کنند و عمر آن را کوتاه کنند.
بهداشت دهانی
بهداشت دهانی منظم و صحیح میتواند به طول عمر روکش دندان کمک کند. استفاده منظم از مسواک، نخ دندانی و آب دهانی و مراقبتهای دندانی روزانه میتواند از ایجاد تراکم و تجمع باکتریها و ترکیدگی مواد روکش جلوگیری کند.
شرایط دهانی فرد
شرایط دهانی مانند درجه سختی آب دهان، عمق بازی دهانی و وضعیت لثه ممکن است بر طول عمر روکش دندان تأثیرگذار باشند.
به طور کلی، در صورتی که روکش دندان با دقت و با استفاده از مواد با کیفیت تهیه شده و نصب شود و فرد مراقبتهای لازم را رعایت کند، میتواند به مدت معقولی در دهان باقی بماند. با این حال، زمانی که هر یک از عوامل فوق مناسب نباشند، طول عمر روکش دندان کوتاهتر خواهد بود.
روکشهای سرامیکی معمولاً دارای عمر طولانیتری هستند نسبت به روکشهای کامپوزیتی. همچنین، مراقبتهای دهانی منظم، جلوگیری از آسیب و ضربه به دندانها، و از بین بردن عادات دهانی نامناسب میتواند به طول عمر روکش دندانها کمک کند.
مزایای استفاده از روکش دندان
استفاده از روکش دندان برای افرادی که به دنبال بهبود ظاهر و زیبایی دندانهای خود هستند، مزایای زیادی دارد. در زیر به برخی از مزایای استفاده از روکش دندان اشاره میکنم:
بهبود ظاهر و زیبایی دندانها: یکی از مزایای اصلی استفاده از روکش دندان، بهبود ظاهر و زیبایی دندانهای مربوطه است. این روکشها میتوانند به شکل، اندازه، رنگ و حتی زاویه دندانها تغییر بدهند و به آنها یک ظاهر زیبا و هماهنگتر با چهره بدهند.
پوشش دادن به نقصها و عیوب: روکش دندان میتواند نقصها و عیوب مانند فاصلههای بین دندانها، دندانهای شکسته یا فرسوده را پوشش دهد و به دندانها یک شکل و شکل ظاهری بهتر بدهد.
حفاظت از دندانها: روکش دندان میتواند به عنوان یک پوشش محافظ برای دندانها عمل کند و از آنها در برابر آسیبهای خارجی مانند سایش، شکستگی و پوسیدگی محافظت کند.
راحتی و سهولت در استفاده: روکش دندان معمولاً به سرعت و به راحتی نصب میشود و نیازی به تداخل در دندانهای طبیعی ندارد. همچنین، نصب و تعویض روکشها نسبت به روشهای دیگر اصلاح دندان کمتر زمان بر و غیرمزاحم است.
انعطافپذیری: روکشهای دندان میتوانند با توجه به نیازهای ویژه هر فرد طراحی و ساخته شوند و انعطافپذیری بالایی داشته باشند.
بهبود اعتماد به نفس: با بهبود ظاهر و زیبایی دندانها، افراد ممکن است اعتماد به نفس بیشتری به خود داشته باشند و راحتتر در برخورد با دیگران حضور یابند.
با این وجود، قبل از تصمیمگیری برای استفاده از روکش دندان، مهم است که با پزشک دندانپزشک خود مشورت کنید و در مورد مزایا و معایب این روش آگاهی داشته باشید.
چه آسیب هایی ممکن است به روکش دندان وارد شود؟
استفاده از روکش دندان به عنوان یک روش تزیینی و تصحیحی برای بهبود ظاهر دندانها معمولاً ایمن است، اما در برخی موارد ممکن است برخی آسیبها و مشکلات بوجود آید. برخی از آسیبهای ممکن به روکش دندان عبارتند از:
آلرژی و حساسیت
برخی افراد ممکن است به موادی که در ساخت روکش دندان استفاده میشود حساسیت نشان دهند و علائمی مانند تحریک، خارش، یا تورم دهان را تجربه کنند.
خراشیدگی و سایش
اگر روکش دندانها ناصحیح نصب شوند یا اگر از برخوردهای شدید یا استفاده نادرست از آنها در طول زمان استفاده شود، ممکن است خراشیدگی و سایش در سطح روکش دندان رخ دهد.
نفوذ و عفونت
در صورتی که روکش دندانها بدرستی نصب نشوند یا اگر در طول زمان لبههای آنها آسیب ببینند، میتواند باعث نفوذ آب و باکتریها شده و به عفونتها منجر شود.
تغییرات در بافت زیرین
استفاده از روکش دندان ممکن است به تغییرات در بافت زیرین دندانها منجر شود، مانند کاهش حساسیت دندان، افزایش احتمال التهاب لثه، یا افزایش ریسک تخریب دندان.
تغییرات رنگی
در برخی موارد، ممکن است روکش دندانها با گذر زمان تغییر رنگ دهند یا رنگ دندانهای زیرین ناهمگن به نظر بیایند.
عمر محدود
روکش دندانها معمولاً دارای عمر محدودی هستند و پس از مدتی نیاز به تعویض دارند. همچنین، ممکن است نیاز به تعمیرات و بازسازیهای مکرر داشته باشند.
برای جلوگیری از این مشکلات، مهم است که روکش دندانها توسط یک دندانپزشک حرفهای نصب شوند، راهنماییهای مربوط به مراقبت و نگهداری روکش دندانها را رعایت کنید، و به نظرات و دستورالعملهای دندانپزشک خود توجه کنید.
گذاشتن روکش دندان با وجود بیماری لثه
در بیماری لثه به طور معمول سلامت دهان و دندان در وضعیت مناسبی قرار ندارد. برای گذاشتن روکش دندان نیاز است که دندان ها کاملا سلامت باشند، زیرا روکش ها نیز مانند دندان های طبیعی نیاز به مراقبت دارند.
بیماری لثه
میتواند شامل لثههای متورم، پفکرده باشد که ممکن است خونریزی هم داشته باشند، این امر میتواند در وهله اول روند روکش کردن را دشوار کند، بهعلاوه حاشیه بین روکش و دندان میتواند این لثههای از قبل تحریکشده را تحریک کند و در نتیجه بیماری لثه را بدتر کند.
مراقبت های بعد از روکش دندان
پس از نصب روکش دندان، مراقبتهای منظم و صحیح برای حفظ و بهبود وضعیت دندانها و روکشها اهمیت دارد. در زیر چند مراقبت پس از نصب روکش دندان را مشاهده میکنید:
مراقبت از بهداشت دهان:
پس از هر وعده غذایی و قبل از خواب، دندانهای خود را با مسواک و مایع دهان شستشو دهید.
از نخ دندانی استفاده کنید تا زنگ غذاهای میان دندانها را پاک کنید و از تشکیل ترکیبات جدید جلوگیری کنید.
استفاده از محصولات مناسب:
از مسواک نرم و مسواک الکتریکی با سر نرم استفاده کنید تا به دندانها و روکشها آسیب نرسد.
از مایع دهان خنککننده و بدون الکل استفاده کنید تا التهابات و حساسیتهای دهانی را کاهش دهید.
مراقبت منظم از نواحی لثه:
هنگام شستشوی دهان، به مراقبت و تمیزی نواحی لثه نیز توجه کنید.
از مسواک نرم استفاده کرده و با حرکات نرم و دقیق از بالای دندانها به سمت پایین به سوی لثه تمیز کنید.
ملاقات منظم با دندانپزشک:
پس از نصب روکش دندان، ملاقاتهای دورهای با دندانپزشک خود را از دست ندهید تا وضعیت دندانها و روکشها را بررسی و نگهداری مناسب را انجام دهید.
در صورت داشتن هرگونه نشانه غیرعادی مانند درد، خونریزی یا نیاز به تنظیم مجدد روکشها، باید بلافاصله به دندانپزشک مراجعه کنید.
با رعایت این مراقبتها بعد از روکش دندان و ملاقاتهای منظم با دندانپزشک، میتوانید به ماندگاری و عمر مفید بیشتر روکشهای دندانتان کمک کنید و به حفظ سلامت دهان و دندانهای خود بپردازید.
روکش ها درمان دائمی هستند یا موقت؟
از آنجایی که روکش ها یک لایه نازک هستند که روی سطح دندان های طبیعی قرار می گیرند، ممکن است بسیاری از افراد آن را موقتی بدانند. اما دندان شما برای قرار گیری روکش کمی توسط دندانپزشک کوتاه می شود، به همین دلیل، روکش های دندانی همیشه باید به عنوان یک درمان دائمی در نظر گرفته شوند.
در برخی شرایط ممکن است دندانپزشک بتواند یک لایه نازک از رزین کامپوزیت را بدون کوچک کردن دندان روی سطح دندان اعمال کند. اگر دندانپزشک این کار را انجام می دهد، ممکن است امکان برداشتن برآمدگی و در نتیجه برداشتن روکش وجود داشته باشد. بنابراین از این طریق از روکش های دندان به عنوان درمان موقت نیز می توان بهره برد.
زندگی با روکش دندان چگونه است؟
روند زندگی با روکش دندان مانند دندان های طبیعی است. مسواک زدن روزانه، نخ دندان و دهانشویه همچنان توصیه می شود و اما توصیه می شود چون امکان شکستن روکش ها بیشتر است، از آن ها بیشتر مراقبت شود.
از خوردن خوراکی های سفت و یا نوشیدنی های بسیار داغ یا بسیار سرد بپرهیزید.
باندینگ دندان
باندینگ دندان فرآیند اعمال یک لایه نازک از رزین کامپوزیت در لایه بیرونی است که اغلب به عنوان ونیر کامپوزیت یا روکش فوری شناخته می شود. مزیت این نوع روکش این است که سریع انجام می شوند و اغلب در یک جلسه بدون تزریق بر روی دندان قرار می گیرند. اما یکی از مهم ترین معایب باندینگ دندان این است که به راحتی رنگ می گیرند.
یک روکش باندینگ دندان معمولی بین 5 تا 7 سال قبل از نیاز به تعویض دوام خواهد داشت. این زمان می تواند به طور چشمگیری کاهش یابد، در صورتی که غذاهای رنگی قوی خورده شوند و یا روکش ها تحت فشار زیادی قرار بگیرند و بشکنند.
ماندگاری روکش ها چقدر است؟
بستگی به نوع روکش و نحوه مراقبت:
ونیرهای باندینگ کامپوزیت معمولاً 5-7 سال دوام می آورند.
روکش های چینی معمولاً 10-15 سال عمر می کنند.
روکشهای سرامیکی معمولاً دارای عمر طولانیتری هستند نسبت به روکشهای کامپوزیتی. همچنین، مراقبتهای دهانی منظم، جلوگیری از آسیب و ضربه به دندانها، و از بین بردن عادات دهانی نامناسب میتواند به طول عمر روکش دندانها کمک کند.
اگر دندان قروچه کنید ممکن است ونیرها کمی کمتر دوام بیاورند، اگرچه دندانپزشک شما قبل از استفاده از روکش در وهله اول آن را تشخیص می دهد.