پر کردن آمالگام_ مواد جایگزین آمالگام

آمالگام دندانی ساخته شده از جیوه با سایر فلزات است و بیش از 150 سال است که برای درمان و پر کردن حفره های ایجاد شده در دندان استفاده می شود و بسیار با دوام هستند. علاوه بر این که دوام بالایی دارند، آنقدر انعطاف پذیر است که با اندازه و شکل حفره منطبق شود، اما باید دندانپزشک حرفه ای این کار را انجام دهد چرا که با سرعت سفت می شود و زمان زیادی برای شکل دهی نخواهد بود. اما گفته شده است که پر کردن دندان با آمالگام ممکن است ضرراتی برای بدن داشته باشد که در این مقاله از سایت دندانسازی اسپید به آن پرداخته شده است.

معایب آمالگام برای پر کردن دندان

مواد پرکننده جایگزین آمالگام  که همرنگ دندان های طبیعی هستند، به شدت محبوب شده اند. این مواد نه تنها ظاهر بهتری دارند، بلکه دندانپزشک برای پر کردن دندان می تواند از دندان های طبیعی کمتر خارج کند در نتیجه به دندان های اصلی آسیب کمتری وارد می شود. به علاوه مواد جایگزین آمالگام جیوه ندارند و به سلامتی آسیب نمی رسانند. به همین دلیل آموزش استفاده از آمالگام در بسیاری از دانشکده های دندانپزشکی کاهش یافته یا متوقف شده است.

1. نحوه ساخت آمالگام های دندانی

آمالگام دندانپزشکی معمولی

جیوه یک فلز سنگین است، که گاهی از آن به عنوان نقره زنده شناخته می شود و به طور طبیعی در  همه جا به اشکال مختلف شیمیایی وجود دارد. شکل خالص، جیوه عنصری، در دمای اتاق به صورت مایع است و به آرامی در هوا بخار تشکیل می دهد.

ترکیبات سازنده آمالگام

آمالگام های دندانی، از مخلوط کردن جیوه خالص با یک فلز دیگر ساخته می شود. فلز دوم عمدتاً نقره است، اما قلع، مس و روی هم در ساخت آمالگام می توانند به کار گرفته شوند. آمالگام مانند خمیر سفتی و قوام دارد و با فشار دست ندانپزشک در حفره دندان پوسیده که قبلا توسط دندانپزشک پوسیدگی هایش تراشیده شده است، فشار داده می شود تا پرکردگی تا حد ممکن محکم شود.

ممکن است مقداری آمالگام  در طی این فرآیند پر کردن بالاتر از سطح دندان قرار بگیرد که دندانپزشک آن را اصلاح می کند. آمالگام به سرعت از حالت مایع به صورت جامد می شود و به تدریج در طی چند ساعت سفت می شود.

2. در معرض جیوه قرار گرفتن بیماران و دندانپزشکان

مواجهه اصلی بیماران با جیوه درون آمالگام های دندان زمانی اتفاق می‌افتد که در حال پرکردن یا برداشتن آن‌ها هستند.

 کاهش قرار گرفتن در معرض جیوه در دندانپزشکی

برای کاهش قرار گرفتن در معرض جیوه در دندانپزشکی، بهتر است پرکننده‌های آمالگام در جای خود باقی بمانند، مگر اینکه دلیل پزشکی  خاصی برای برداشتن آنها وجود داشته باشد. با این حال، ممکن است در بیمارانی که مشکوک به واکنش های آلرژیک به یکی از فلزات موجود در آمالگام هستند، برداشتن مواد پرکننده ضروری باشد.

زمانی که پرکننده های آمالگام در محل خود قرار دارند، زمانی بیماران ممکن است در معرض جیوه قرار بگیرند که پر کردگی دچار سایش طبیعی شده باشد، اما مقدار آن بسیار ناچیز و قابل چشم پوشی خواهد بود.

کارکنان دندانپزشکی به طور قابل توجهی بیشتر از عموم مردم در معرض جیوه و آثار خطرناک آن هستند. به این صورت که هنگام قرار دادن و یا برداشتن مواد پر کننده آمالگام در معرض بخارهایی است که  از سیستم های خلاء دندانی آزاد می شود. با این حال، امروزه دندانپزشکان به دلیل پیشرفت در علم دندانپزشکی و کاهش استفاده مداوم از آمالگام،  کمتر در معرض جیوه قرار می  گیرند.

3. اثرات سلامتی مرتبط با جیوه موجود در آمالگام های دندانی

دندانپزشکان بیشتر از عموم  مردم در معرض خطرات ناشی از جیوه هستند.

• مردم عمدتاً با تنفس، بخار جیوه عنصری را وارد بدن خود می کنند، زیرا تماس با پوست یا خوردن جیوه منجر به جذب بسیار کمی از آن در بدن می شود. بخار جیوه در ریه ها جذب می شود، به تمام بدن پخش می شود و سپس به آرامی دفع می شود.

نفس کشیدن در غلظت های بسیار بالای جیوه ممکن است باعث برونشیت و ذات الریه شود و بر سیستم مرکزی بدن تأثیر بگذارد، به عنوان مثال منجر به لرزش عضلانی شود. قرار گرفتن طولانی مدت در معرض سطوح بالای جیوه ممکن است بر کلیه ها و داخل دهان و لثه ها تأثیر منفی بگذارد. چنین اثراتی در برخی از کارگران شاغل در صنایع که با جیوه سر و کار دارند، مشاهده شده است.

با این حال، مقدار جیوه آزاد شده توسط آمالگام های دندانی بسیار کمتر از حد مجاز است. هیچ تحقیقی مبنی بر اینکه سایر عناصر موجود در آمالگام ،به غیر از واکنش های آلرژیک، خطری برای سلامتی ایجاد می کنند وجود ندارد.

• گاهی اوقات پر کردن دندان با کمک آمالگام باعث ایجاد اثرات موضعی در دهان می شود، مانند واکنش های آلرژیک لثه و پوست داخل دهان، اما به طور معمول مدیریت آن آسان است و به ندرت اتاق می افتد. برخی ادعاها می گویند که پر کردن آمالگام دندان ممکن است به کلیه ها آسیب برساند یا بر سیستم عصبی یا ذهن اثرات منفی داشته باشد. اما مطالعات چنین اتفاقاتی را تایید نمی کنند.

نتیجه‌ این است که استفاده از آمالگام‌های دندانی فراتر از مواقع خاص خطری برای سلامتی ایجاد نمی‌کند.

4. اثرات مواد جایگزین آمالگام برای پر کردن دندان بر سلامتی

کامپوزیت ها

• کامپوزیت ها معمولاً با استفاده از نور سخت می شوند. در دندانپزشکی مدرن، ترمیم پوسیدگی دندان ها اکثرا با مواد جایگزین آمالگام و همرنگ دندان انجام می شوند. آنها در ترکیب و خواص با آمالگام متفاوت هستند و شامل کامپوزیت ها، سیمان ها و درزگیرها می باشند. به عنوان مثال، کامپوزیت ها حاوی اجزای بسیاری از جمله پایه رزینی و پرکننده سرامیکی هستند. کامپوزیت ها به عنوان خمیر روی حفره دندان اعمال می شوند و معمولاً با استفاده از نور آبی مرئی سخت می شوند.

از نظر شیمیایی برخی از مواد جایگزین آمالگام بسیار پیچیده هستند و لزوماً این گونه نیستند که بدون هیچ گونه عوارض بهداشتی باشند. مواد داخل ماده در داخل دندان و با لثه های اطراف آن واکنش نشان می دهند. در آزمایشگاه، نشان داده شده است که رزین‌های خاصی که می‌توانند در مواد پرکننده باقی بمانند، می‌توانند بر سلول‌های لثه و پالپ تأثیر بگذارند و باعث جهش شوند، اگرچه ممکن است از نظر پزشکی اهمیت نداشته باشد.

• رزین هایی که در مواد جایگزین استفاده می شوند، در موارد نادر امکان دارد که منجر به واکنش های آلرژیک در بیماران یا دندانپزشکان شوند. نوری که برای سخت کردن رزین استفاده می شود برای اکثر افراد ایمن است البته اگر به درستی استفاده شود، اما گاهی اوقات دیده شده است که باعث واکنش های نامطلوب در بدن شده است.

مواد جایگزین آمالگام بیش از سی سال است که در پزشکی استفاده می‌شوند و عوارض خیلی کمی از آن ها گزارش شده است. با این حال در طول این مدت مواد اصلاح شده، بهبود یافته و تلاش شده که مضرات کمتری داشته باشند.

نتیجه گیری اثرات مواد جایگزین آمالگام برای پر کردن دندان بر سلامتی

• هم آمالگام های دندانی و هم مواد جایگزین آمالگام برای استفاده نتیجه بخش و بی خطر برای فرد انتخاب می شوند. آنها با نسبت بسیار کمی از اثرات موضعی در دهان همراه هستند و هیچ مدرکی مبنی بر ایجاد بیماری وجود ندارد. خطرات و مزایای نسبی استفاده از مواد مختلف پرکننده دندان باید برای بیماران و عموم مردم توضیح داده شود.
• در موارد نادر پر کردن دندان با استفاده از آمالگام می تواند باعث واکنش های آلرژیک موضعی شود. با این حال، تاکنون شواهد هیچ ارتباطی بین آمالگام‌های دندانی و بیماری‌ها تأیید نمی‌کنند.
• آمالگام یک ماده ایمن برای استفاده در ترمیم دندان است. اما مثل تمامی ملاحظات پزشکی در هنگام بارداری، در این شرایط هم هنگام پر کردن دندان با آمالگام در زنان باردار باید احتیاط کرد. قرار گرفتن در معرض جیوه ممکن است در بین پرسنل دندانپزشکی بیشتر از جمعیت عمومی باشد، اما گزارش های بسیار کمی از عوارض جانبی برای آن ها وجود دارد.
• برخی از اجزای مورد استفاده در تهیه مواد جایگزین پرکننده دندان می توانند باعث واکنش های آلرژیک موضعی، هم در بیماران و هم در دندانپزشکان شوند، اگرچه تعداد موارد بسیار کم است. هیچ مدرکی دال بر ارتباط بین مواد پر کننده دندان و هر گونه اختلال عصبی یا سایر اختلالات سلامتی وجود ندارد.

خطرات زیست محیطی استفاده از آمالگام های دندانی و مواد جایگزین آمالگام ها

• جیوه به طور طبیعی در محیط به اشکال مختلف شیمیایی وجود دارد. جیوه عنصری مایع است که در آمالگام های دندانی استفاده می شود. اشکالی از جیوه که بیشتر در طبیعت یافت می شوند به صورت جیوه غیر آلی و جیوه آلی هستند. رویدادهای طبیعی (مانند هوازدگی سنگ ها) و فعالیت های انسانی (استفاده و دفع آمالگام های دندانی) می توانند باعث انتشار این اشکال مختلف جیوه در محیط شوند.
• فاضلاب تولید شده توسط کلینیک های دندانپزشکی غلظت جیوه معدنی را در بدنه های آبی افزایش می دهد. این کار موجب بروز خطراتی برای موجودات آبزی می تواند باشد. گیاهانی که فاضلاب های دندانپزشکی را تصفیه می کنند می توانند خاک را هم خطرناک کنند، علاوه بر این، سوزاندن مواد به هنگام پر کردن آمالگام دندان نیز منجر به انتشار جیوه در هوا می شود.
• نگرانی اصلی زیست محیطی مربوط به متیل جیوه، شکل آلی جیوه است، زیرا می تواند در موجودات انباشته شود. سطوح متیل جیوه در طول زنجیره غذایی و با افزایش سن افزایش می یابد. مقداری از جیوه آزاد شده در آمالگام های دندانی به متیل جیوه تبدیل می شود.

خطرات مواجهه غیرمستقیم با جیوه حاصل از دفع آمالگام های دندانی