درمان آفت دهان

آفت دهان نوعی زخم های کوچکی هستند که مسری نبوده اما می توانند دردناک و تحریک کننده باشند. از جمله دلایل زدن آفت دهان عبارتند از استرس، مصرف زیاد غذاهای اسیدی. برای درمان آفت دهان از ژل‌ها، پمادها و شستشودهنده های دهان که بدون نسخه  پزشک هم قابل تهیه هستند، می توان کمک گرفت. حتی بدون درمان آفت‌ها معمولاً در عرض دو هفته خود به خود از بین می روند.

تعریف آفت دهان

آفت زخم‌ کوچک و کم عمقی است که در عموما در بخش ‌های نرم دهان مثل زبان، داخل گونه‌ها و سطح داخلی لب ها ظاهر می شود. آفت دهان به صورت یک زخم دهانی سفید یا زرد با حاشیه قرمز ایجاد می شود. آفت های دهانی معمولاً بسیار کوچک و کمتر از 1 میلی مترهستند.

محل ایجاد آفت دهان

آفت دهان یا زخم دهان می‌تواند در انواع مختلفی از دهان ایجاد شود. برخی از مکان‌های رایج برای ایجاد آفت دهان عبارتند از:

1. لثه‌ها: زخم‌های لثه‌ای ممکن است به دلیل ترک خوردگی لثه‌ها یا التهابات آنها ایجاد شود.
2. داخل دهان: زخم‌های داخل دهان می‌توانند در ناحیه‌های مختلفی از دهان ایجاد شوند، از جمله روی لب، داخل گونه‌ها، زیر زبان، پشت دهان و …
3. زبان: زبان نیز می‌تواند محل ایجاد زخم‌ها باشد، از جمله در لبه‌ها یا روی سطح زبان.
4. لب: زخم‌های درونی یا بیرونی لب نیز می‌توانند به دلیل آسیب‌های مختلف ایجاد شوند، مانند بریدگی‌ها یا سوختگی‌ها.
5. لوله گوارش: برخی از آفت‌ها و زخم‌های دهان ممکن است به دلیل بیماری‌های مرتبط با سیستم گوارشی ایجاد شوند و از دهان به مری و از آنجا به روده و دستگاه گوارشی کلان انتقال یابند.
6. تهاجم باکتری‌ها و ویروس‌ها: عفونت‌های ویروسی و باکتریایی می‌توانند به دلیل تماس مستقیم با آنها یا از طریق غذا یا نوشیدنی‌های آلوده، زخم‌ها و آفت‌های دهانی را ایجاد کنند.
7. آسیب‌های فیزیکی: زخم‌های دهانی ممکن است به دلیل آسیب‌های فیزیکی نظیر بریدگی‌ها، زخم‌ها، یا خراشیدگی‌ها ایجاد شوند، که معمولاً به دلیل استفاده از دندان‌ها، فرشته‌ها، یا دیگر اشیاء در دهان اتفاق می‌افتد.

مهم است که در صورت ایجاد آفت دهانی، به مراقبت و درمان مناسب آن بپردازید، زیرا این موضوع می‌تواند بر روی راحتی و کیفیت زندگی تأثیرگذار باشد و در صورت نیاز، به دندانپزشک مراجعه کنید.

انواع آفت

آفت‌های ساده

این نوع آفت ممکن است  در کل سه یا چهار بار در سال در دهان ظاهر شوند و نهایتا تا یک هفته درمان  آفت طول خواهد کشید.

زخم های پیچیده شانکر

این زخم ها شیوع کمتری دارند و بیشتر در افرادی ایجاد می شوند که سابقه داشتن این نوع آفت ها را داشته اند.

مدیریت و درمان آفت های دهان

چگونه زخم شانکر را به سرعت درمان کنیم؟

همان طور که قبلا گفته شد برای درمان آفت دهان ممکن است محصولات بدون نسخه یا تجویزی به کاهش علائم کمک کند. برخی دارو ها که به درمان آفت دهان کمک می کنند در ادامه نوشته شده است:

• بی حس کننده های موضعی، مانند بنزوکائین
• دهانشویه های حاوی پراکسید هیدروژن، کلرهگزیدین یا دگزامتازون
• پمادهای کورتیکواستروئیدی مانند فلوسینونید، بکلومتازون یا هیدروکورتیزون هموسوکسینات
• آنتی بیوتیک ها، مانند داکسی سایکلین (معمولاً برای زخم های شانکر توصیه می شود)
• اگر زخم های آفت های شما ناشی از کمبود برخی مواد مغذی باشد، ممکن است پزشک شما مصرف ویتامین ها یا مکمل های خاصی را به شما تجویز کند.

برای زخم های شدید شانکر، پزشک ممکن است کوتریزاسیون (سوزاندن بافت آسیب دیده) را توصیه کند. این کار باعث می شود با استریل کردن ناحیه درد کاهش یافته و زخم زودتر بهبود یابد.

درمان های خانگی آفت دهان

از آب نمک یا جوش شیرین برای شستشو استفاده کنید (1 قاشق چایخوری جوش شیرین را در 1/2 فنجان آب گرم حل کنید). چند بار در روز مقدار کمی شیر منیزیا را روی آفت خود بمالید. از مصرف غذاهای ساینده، اسیدی و یا تند که می توانند باعث تحریک و درد بیشتر شوند، خودداری کنید.

آیا آفت نوعی عفونت مقاربتی است؟

خیر. آفت ها تبخال یا هر نوع دیگری از عفونت های مقاربتی (STI) نیستند. آنها به هیچ وجه مسری نیستند، بنابراین، امکان انتقال آفت از طریق بوسیدن یا تماس جنسی وجود ندارد.

تفاوت آفت دهان و تبخال

آفت دهان و تبخال دو مسئله متفاوت در دهان هستند و دارای علایم و طبیعت‌های متفاوتی هستند.

1. آفت دهان (Ulcer):

   • علائم: زخم‌های دردناک یا آفت‌های دهانی که معمولاً قرمز، خوردگی دارند و در نقاط مختلف دهان ایجاد می‌شوند. این آفت‌ها ممکن است باعث درد، سوزش، و تحریک دهان شوند.
   • علت: آفت‌های دهانی ممکن است به دلیل عوامل مختلفی ایجاد شوند، از جمله عفونت‌های ویروسی یا باکتریایی، آسیب فیزیکی، عوامل تغذیه‌ای، استرس، و یا بیماری‌های مزمن.
   • درمان: درمان آفت‌های دهانی بستگی به علت ایجاد آن دارد. استفاده از محافظ دهانی، ضد درد و التیام‌بخش‌های دهانی، از جمله راهکارهای معمول درمانی هستند. در مواردی که آفت‌ها به دلیل عفونت‌های ویروسی یا باکتریایی ایجاد شده باشند، ممکن است داروهای ضد عفونی مورد نیاز باشند.

2. تبخال (Canker Sore):

   • علائم: تبخال‌ها زخم‌های کوچک و عمیق در دهان هستند که معمولاً درون گونه‌ها یا زیر زبان ایجاد می‌شوند. آن‌ها دارای حاشیه‌های قرمز و مرزهای سفید هستند و معمولاً کمتر دردناک هستند.
   • علت: تبخال‌ها نیز ممکن است به دلیل عوامل مختلفی ایجاد شوند، از جمله استرس، آسیب فیزیکی، عوامل تغذیه‌ای، و یا بیماری‌های مزمن. در برخی از موارد، علت ایجاد تبخال‌ها نامعلوم است.
   • درمان: مانند آفت‌های دهانی، درمان تبخال‌ها نیز بستگی به علت ایجاد آن دارد. استفاده از محافظ دهانی، ضد درد و التیام‌بخش‌های دهانی، از جمله راهکارهای معمول درمانی هستند.

چه کسانی دچار آفت می شوند؟

برای هر کسی  ممکن است که در طول زندگی اش به آفت مبتلا شود. اما این بیماری بیشتر در نوجوانان و افراد زیر 20 ساله دیده می شود. زنان بیشتر از مردان در معرض ابتلا به آفت هستند. کارشناسان معتقدند که دلیل آن می تواند تغییرات هورمونی باشد. در ادامه به بررسی برخی از دلایل ایجاد آفت و اینکه چه افرادی بیشتر در معرض خطر ابتلا به آفت دهانی قرار دارند، خواهیم پرداخت:

میزان شیوع آفت

آفت دهان نسبتاً شایع است.شیوع آفت دهان ممکن است بستگی به عوامل مختلفی داشته باشد از جمله جمعیت مورد نظر، سن، جنسیت، عادات دهانی، و شرایط بهداشتی .

علائم آفت دهان

• ایجاد شدن یک یا چند زخم دردناک در قسمت های نرم داخل دهان
• احساس سوزش یا گزگز
• زخم های کوچک و گرد با رنگ سفید، خاکستری یا زرد با حاشیه قرمز

در موارد شدید (زخم شانکر) ممکن است علائم زیر نیز تجربه شود:

• تب
• احساس سستی
• غدد لنفاوی متورم

دلایل ایجاد آفت

تا به امروز علت دقیق ایجاد آفت کاملا مشخص نشده است، اما احتمالاتی در نظر گرفته شده است که در ادامه بررسی خواهد شد:

• استرس
• حساسیت های غذایی، به ویژه به شکلات، قهوه، توت فرنگی، تخم مرغ، آجیل، پنیر و غذاهای تند یا اسیدی
• مصرف داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن
• وسایل دندانپزشکی، مانند بریس یا پروتزهای نامناسب
• رژیم غذایی فاقد ویتامین B-12، روی، فولات (اسید فولیک) یا آهن
• پاسخ آلرژیک به وجود باکتری های خاص در دهان.

آفت‌های پیچیده ممکن است در افراد مبتلا به بیماری‌های سیستم ایمنی ایجاد شوند، از جمله:

• لوپوس
• بیماری بهجت (وجود التهاب در رگ های خونی)
• بیماری سلیاک
• کولیت اولسراتیو
• بیماری کرون
• ایدز
• زدن آفت ممکن است با کمبود مواد مغذی و  ویتامین B-12، روی، اسید فولیک یا آهن مرتبط باشد.

تشخیص آفت های دهانی

آفت دهان چگونه تشخیص داده می شود؟

پزشک شما می‌تواند زخم‌های شانکر را در طول معاینه فیزیکی تشخیص دهد. پزشک شما برای بررسی دلیل ایجاد آفت ممکن است انجام آزمایش خون را به شما توصیه کنند، تا ببینند آیا کمبود ویتامین دارید یا بیماری دیگری که باعث ایجاد این آفت ها شده است.

آفت دهان چقدر طول می کشد؟

جلوگیری از ابتلا به آفت

آیا می توانم از بروز آفت جلوگیری کنم؟

هیچ راه قطعی برای جلوگیری از آفت وجود ندارد. اما چندین راهکار وجود دارد که گفته شده است خطر زدن آفت را کاهش می دهد:

• از مصرف بیش از اندازه غذاهای اسیدی، شور یا تند دوری کنید.
• بهداشت دهان و دندان خود را به خوبی رعایت کنید. بهتر است در روز دو بار  با یک مسواک نرم مسواک بزنید و یک بار در روز از نخ دندان استفاده کنید.
• هر شش ماه یک بار آزمایش انجام دهید تا در رابطه با کمبود های احتمالی بدن خود اطلاع داشته باشید.
• تکنیک های کاهش استرس، مانند تمرکز حواس و مدیتیشن را امتحان کنید .
• از مصرف غذاهای محرک دهان، از جمله آب نمک پرهیز کنید.
• اجتناب از مصرف غذاهایی که می توانند باعث ایجاد زخم های دهان شوند مانند قهوه، ادویه جات، ترشی جات، آجیل، آناناس و گوجه فرنگی.
• از صحبت کردن در حین غذا خوردن خودداری کنید زیرا این امر می تواند باعث ضایعات باکال شود که غشاهای مخاطی را ضعیف کرده و باعث ایجاد آفت دهان می شود.

چه زمانی زخم های شانکری یا آفت های شدید می توانند خطرساز باشند؟